Minggu, 21 Juni 2009

Ma-adu kabau

Dek kacadiakan Rajo Maharajo Dang Tuangku sarato barakaik kiramaik doa Bundo Kanduang kutiko mandapek tantangan urang Jao, kok parang nan ka- tajadi, banyak nagari dimakan api, darah taserak diateh bumi, banyak padusi kamatian laki, mako dipabueklah paretongan jo palimo nangkodo Jao, kok sakadar manantukan kalah jo manang, indak usahlah kito kito manuhuak parang, santano parang basosoh tajadi juo, banyak dubalang nan binaso, amai paja manjadi jando, anak2 kailangan bapo, mako rugilah kito kaduonyo, sasuai rundiang jo paretongan, dibulekan aia kapambuluah, bulek pulo kato kamufakat, tuhuak parang baganti jo adu "kabau". Kan iyo maso itu, matoari sadang marenjeang naiak, ramilah urang hondoh katagah padang, dituntun sikua kabau gadang, ngenek sangenek pado gajah, matonyo sirah cando tapanggang, duo dapo tanduak malintang, man-danguih2 bunyi angoknyo ma-rentak2 bunyi kakinyo, kan iyo maso itu, duduak tasengeang palimo nangkodo jao diateh kudo, mancaliak cando nan bak kian lah bak dibibia tapi cawan, mako samupakaik urang basa2, ma-angguak Marajo Dang Tuangku, tasengeang manih Madeh Bundo Kanduang, mako dilapeh kabau ngenek nan sapakan bacarai jo induak, satu tacaliak lenggok kabau gadang, disangko induak nan lah datang, disuruakkan kapalo kabawah karampang, alun abih paisok nan sabatang, darah tasimbah ditanah padang, kabau gadang rabah mangkatojang, pancaliakan ba-kunang2, angok bak raso katabang. Sasuai kalang batang nan dipabuek, mako basorak urang nan banyak, pulanglah palimo nangkodo sarato rombongan, rang banyak mairiang dibulakang, langkok jo marawa panji kabasaran ditingkah jo bunyi gandang, cukuik jo tambua sarato talempong, paunjuak salam nan tatumpang katanah Jao Rajo Subarang, salam jo pakirim nan tatompang salangkok kain baju sapatagak surang, sajak dari tuduang kapalo hinggo aleh kaki sarato galang, tuduang dalimo barantai intan paramato, baikua bulek bak cando sanggua, baju basulam ameh tak babuah, bakanakan dari ateh bak baju kuruang, langkok sarato jo kodek hinggo tangkelek, kaganti buah tangan dari ranah Pagaruyuang, nan sapatagak lo bakanakkan dek palimo nangkodo, karih basisik-an dibulakang, ari patang matoari lindok, anjuangan kapa lah tampak dakok, dilapeh palimo nangkodo Jao balaia kamuaro, badai galombang pajalanan dilauik basa, salam tairiang sarato doa, salamaik pajalanan katanah Jao, dima maso kan kabasuo juo, lah jauah kapa tampak dek mato urang banyak babaliak kahariban surang2. Manang pado Fi'ia kabauTakalo maso kalo nantun, nagari alun banamo Minangkabau, syarak alun mandaki dari Ulakan, urang alun banyak nan basandi ka kitabullah, rang kampuang alun tantu hukum ma adu ayam, kok dibukak si tambo lamo sajak nabi kito nan barumpun di tanah Makah nan batambangan ka Madinah majulai katanah Masia bacebang katanah Aceh manurun ka Ulakan Pariaman mandaki di Pamankapeh manatap di Pamanciangan, baa takalo maso itu, nagari alun banamo Minangkabau, dusun banamo dusun Guntuang, Andaleh namo tanah'e, urang malukah diateh pagu manangguak ditangah padang, kok malukah diateh pagu mancik jo cacak nan bamakan kok manangguak ditangah padang kalo sipasan nan bapanggang, hala jo haram alun babedo sah jo bata alun dikaji sunaik paradu alun basabuik, adaik banamo jahiliah, babaua indak bago nikah, sia gadang sia malendo sia tinggi sia maimpok, sawah indak bapamatang palak indak babintalak, hukum syariat alun balaku, parangai sarupo jo binatang kabau, sajak dari nan ngenek alun tumbuah gigi inggo nan gaek nan lah tangga gigi. Masuaklah maso nantun, ajaran rasulullah, kok hala jo haram lah babateh, sunaik paradu lah disabuik-an, sah jo bata dikaji ciek2, sabalun babaua, nikah daulu, adaik nan tapabuek disigi jo kitabullah, lamo jo lambeknyo, dek gunuang tumbuak kabuik, bukik lancaran paneh, lurah himpunan batang, kualo himpunan kapa, mako tasabuik nagari nangko nagari "Manangkabau" arati'e anak nagari nan manang pado fi'ia kabau, dek barakaik ajaran rasulullah nan turun dari tanah Makah bacebang hinggo katangan Tuangku Shekh Abdul Rauf bajawek katangan Katik Pono nan bagala Tuangku Shekh Burhanuddin nan badiam di Ulakan Pariaman mandaki syara' kaluhak nan tuo disambuik kapangkuan Rajo Alam nan bagala Rajo Alam Sulthan Alif Muayatsyah hinggo basibak kaluhak Agam jo Limo Puluah taruih karantau laweh Kuwantan Inderagiri sasimpang jalan Gunuang Sahilan hinggo nagari Siak Gasib lapeh kasubarang Nagari nanSambilan, mako sajalan adaik jo sarak Kok saisuak anak kamanakan baralek kawin, saraik nan ampek manjadi limo ba-inai, ba-hiyeh, basandiang, ba-arak ba-bunyi2an, ba-akaik nikah palangkok sara', baru buliah disarumahkan, itulah adat nan bapakai sara' nan mangato, lah babezo kito dari fi'ia kabau, nan sakandang indak bago nikah, manang kito pado parangai kabau dinagari nan banamo Ranah Manangkabau Adaik manurun syara' mandaki Adaik basisampiang syara' batilanjang Adaik basandi syara', syara' basandi kitabullah Adaik mangato syara' mamakai Adaik Basandi SyarakUlu adaik pangka limbago ikolah jalan ka kito tampuah nan sabarih bapantang hilang nan satitiak bapantang lupo, kok dibukak si Tambo lamo adaik nan barumpun dipuncak Gunuang Marapi, manjurai ka Luhak Nan Tigo manurun lapeh karantau, rantau laweh jo rantau pasisia, kok iyo adaik basandi sara', sara' basandi Kitabullah, "Tagak nan tigo parakaro, badiri agamo di nan ampek, paisi duya nan salapan, sinjatonyo anam puluah tigo, kapambuek benteng Minangkabau" Minangkabau babenteng adaik, sinjato undang duo puluah, Bulando babenteng basi sinjato sinapang badie, binatang babenteng kandang sinjato kandang kuaik tali bapilin, ba-a mangko baitu, binatang kok indak bakuruang atau bapauik, "ditangkok dipaburuan" urang hinggo badan marasai, supayo binatang nak salamaik, musti dikuruang, nan ma bana surahnyo ? Tagak nan tigo parakaro, adolah adaik undang jo sara', nan Tungku Tigo Sajarangan, kok bapakaikan sajo adaik jo undang, babaua indak bago nikah, jahiliah tu namonyo, samo lo aratinyo kito ba-nabi ka Abu Jaha, kok ka dikao kan mako awak dipalakak-an urang, kan tatangkok juo kasudahannyo? Kok bapakaikan sajo undang jo sara' adaik batinggakan mako disabuik sabagai urang indak ba-adaik, sadangkan baruak dirimbo lai ba-adaik kununlah kito nan insan kamil ko, kok sanak indak picayo, cubo gaduah bini urang atau kok indak lai namuah sanak batilanjang ditangah pasa, kok indak dipatenjuan urang sanak antahlah nan kasudahannyo kan "tatangkok" juo, kok dipakaikan sajo adaik jo sara' ditinggakan undang, insya Allah "tatangkok" juo kasudahannyo, ba-a mangko baitu, sabab baru barencana sajo baru, lah talangga dek undang kok indak pinjaro nan mananti tantu dilangkang urang kaniang tu

armanbaharpiliangmalinbandaro

Tidak ada komentar:

Posting Komentar